Shining

Shining

Met Shining is het vanaf nu altijd feest 

In 2010 verraste Shining vriend en vijand met het album ‘Blackjazz’. Een succesvolle release en een titel die zelfs leidde tot het ontstaan van blackjazz (een mix van black metal en jazz) als subgenre. Na vier platen had Shining frontman en brein Jørgen Munkeby er genoeg van en vond het tijd om met iets anders uit te pakken. Wat precies kom je hier te weten. 

Paul Van de gehuchte

De nieuwe plaat ‘Animal’ komt als een totale verrassing. Van waar die drastische ingreep?

‘Het idee om van stijl te veranderen kwam er niet van vandaag op morgen. Eigenlijk ben ik begonnen met het schrijven van nieuwe nummers kort na de release van ‘International Blackjazz Society’ in 2015. Voor een buitenstaander lijkt het een plotse ommezwaai, maar het was een traag en geleidelijk proces. Dit had tijd nodig om te groeien en het heeft zo een twee en een half jaar geduurd voor het af was. Ik had het gevoel dat het concept en fenomeen van blackjazz mij niets meer te bieden had. Dat universum had voor mij geen geheimen meer. Het componeren van songs werd een routine met telkens dezelfde structuur. Vandaar de drang om te veranderen. Ik had nood aan een nieuwe uitdaging.’

WEG MET DIE SAXOFOON

Je staat bekend als een uitstekend saxofonist. Toch heb je voor deze plaat de saxofoon aan de kant geschoven. Er is geen spoor meer van te bekennen. Een bewuste keuze?

‘Nee toch niet. Het is zo gegroeid. Het was in de eerste plaats een soort van bevrijding voor mezelf om niet meer afhankelijk te zijn van de saxofoon als instrument, om die zoals gewoontegetrouw een rol te laten spelen in het muzikale proces. Had één van de nummers nood gehad aan een saxofoon partij dan had die er in gezeten. Maar dat was niet het geval. Naarmate de nummers vorderden en het einde in zicht kwam leek het me zelfs sterk om een soort van statement te maken en de saxofoon helemaal te bannen. En zo geschiedde.’

In de zomer van 2015 verwelkomde Shining met Ole Vistnes een nieuwe bassist. Wat was zijn rol in het tot stand komen van ‘Animal’?

‘Ole speelde of speelt nog altijd in bands als Fleshkiller, In Vain en Tristania. Bij die laatste schreef hij mee het songmateriaal en stond mee in voor de productie. Zijn ervaringen kwamen goed van pas en hij stapte mee in het creatieve proces, bracht ideeën aan en deelde zijn visie over de muzikale invulling. De samenwerking verliep gesmeerd en naarmate het vorderde was de inbreng van ons beide gelijk verdeeld. De teksten nam ik voor mijn rekening. Een groot deel van de muziek mag Ole op zijn conto schrijven.’

Reeds enkele jaren ben je hard aan het werk om een betere zanger te worden. Ben je tot nu toe tevreden met de vooruitgang die je hebt geboekt?

‘Ik vind de zang op ‘Animal’ best wel goed. Al heb ik nog een lange weg te gaan om het niveau te halen dat ik voor ogen heb. Maar ik heb de juiste instelling. Als je als muzikant op een punt komt dat je geen progressie meer kunt maken dan heb je geen reden meer om er nog langer mee door te gaan.’

 Het meest intrigerende nummer voor mij is ‘Hole In The Sky’. Hoe is het ontstaan?

‘Om te beginnen het is een ballade en geen rocknummer. Het is ook een duet met Linnea Dale, een Noorse popzangeres. De instrumentatie bestaat vooral uit synthesizers. Het is ook één van mijn favoriete nummers van ‘Animal’ en het is een compositie waar we aan twijfelden of die wel paste in het geheel. Tijdens een korte tournee in 2017 hebben we het wel elke avond gespeeld en ik had er een goed gevoel bij. De manier waarop de song tot stand kwam was wel helemaal anders dan de rest. We hebben er verschillende demo's van opgenomen met een akoestische versie, een countryrock, een power ballad, een elektronische en een gestripte bewerking met alleen piano. Daarmee trok ik naar Los Angeles bij onze producer Sean Beavan. Ik liet het over aan hem om de knoop door te hakken en te beslissen welke vertolking de plaat zou halen. Die met de synthesizers won het van de rest.’

VOLWASSEN WORDEN

Kun je ons wat meer inzicht geven in de teksten? Je kreeg onder andere te maken met een aantal persoonlijke gebeurtenissen die je in de teksten heb verwerkt?

‘Dat klopt. Gedurende de twee en een half jaar dat ik heb gewerkt aan ‘Animal’ hebben er een paar ingrijpende wederwaardigheden plaatsgevonden. Ik was toen zes maanden eerder zelf vader geworden van een zoon en bij mijn eigen vader werd in die periode een aortadissectie gediagnosticeerd, een aandoening acuut en levensbedreigend waarbij zich bloed tussen de binnen- en buitenwand ophoopt. Zestig procent van de patiënten sterft nog voor ze het hospitaal bereiken. Twintig procent laat het leven tijdens of net na de operatie. Mijn vader heeft het overleefd, maar hij heeft maanden gezweefd tussen leven en dood en is nooit meer de oude geworden. Voor mij was dat behoorlijk diepgaand. Tot kort daarvoor leidde ik een comfortabel en zorgeloos leventje. Nu werd ik geconfronteerd met het nemen van verantwoordelijkheden zowel als vader en als zoon. Ook het omgaan met dood en sterven was vergaand. Zowel van uit het standpunt van de persoon die dreigt te overlijden als mensen in zijn naaste omgeving. Dat heeft dan zijn weerslag gehad in de meer sombere teksten. Eenmaal ik dat allemaal had verwerkt wou ik wel iets anders dan negativiteit. Zo krijg je meer een feeststemming, meer optimisme en vrolijkheid in een aantal van de songs. En ook al ligt de focus van het album meer op de donkere en ernstige kant - toch zeker in de teksten - dan nog gaf ik de voorkeur aan een ‘beestige’ hoes met felle kleuren, want ik wou niet toegeven dat het overwegend depressieve en melancholische gevoel zou overheersen. Sommige mensen maken nog vreselijker dingen mee, doch voor mij leek het alsof ik plots volwassen werd. Daarvoor had ik alleen maar verantwoordelijkheid af te leggen tegenover mezelf. Het zet je aan het denken en het wordt nooit meer zoals vroeger.' 

Je zoon is nog erg jong, maar welke waarden in het leven zijn voor jou belangrijk en zou je zeker meegeven?

‘Ieder kind is uniek en onze zoon is een mix van eigenschappen en karaktertrekken van zowel mezelf als zijn mama. Hij is wel heel verschillend van andere kinderen. Als ik naar hem kijk herken ik nu al de eventuele obstakels die hij zal moeten overwinnen op zijn weg naar wasdom. Ik weet wat zijn sterke en zwakke punten zijn en ook al is hij amper drie jaar, ik probeer daar nu al op te anticiperen. Wanneer het aankomt op het doorgeven van waarden in het leven kijk ik naar hoe ik zelf ben opgegroeid. De dingen waar ik zelf fier over ben maken deel uit van dat pakket. De fouten die ik heb gemaakt daar probeer ik aan voorbij te gaan. Ik heb geen uitgesproken plan, want hoe dan ook op een bepaald punt in zijn leven zal hij op eigen benen staan. Je kunt alleen maar je best doen en de weg er naar toe zo vlotjes mogelijk te laten verlopen (lacht).’

Zou je hem aanraden om in je voetsporen te treden en in de muziekbusiness te stappen?

‘Hij is wel gek op muziek en zingt en danst, maar ik zou het echt niet weten. De wereld van de muziek is hard, doch ook belonend in die zin dat je de kans krijgt om te doen wat je graag doet. Toch is het voor de meeste muzikanten die ik ken een soort van overlevingsstrijd. Het is geen negen tot vijf job. Je werkt vele uren om iets te kunnen bereiken, ook al krijg je er niet meteen iets voor terug. Het lijkt een beetje op het Wilde Westen. Er zijn niet echt regels en veel mensen worden door gewiekste zakenlui misbruikt. Je weet wel, niemand leest de kleine lettertjes in het contract dat voor je ligt en dan kom je al eens bedrogen uit. Mocht hij iets in de wereld van de muziek willen doen zal ik hem voor honderd procent steunen en evenzeer mocht hij kiezen voor een carrière in de motorsport of gaan studeren aan de universiteit.’

MIJN KERK

Ben je bijgelovig? Heb je vaste rituelen? 

‘Een jaar geleden zag ik een documentaire over Nick Cave. Hij vertelde dat hij niet geloofde in God in welke vorm dan ook, maar dat God wel ter sprake kon komen in zijn liedjesteksten. Ik kan me daar helemaal in terug vinden. Ik sta wel open voor de mogelijkheid dat God in deze of een andere wereld zich aan mij manifesteert. Zolang dat niet gebeurt kan ik moeilijk in het bestaan van een God geloven. In sommige van mijn songs zit er een religieus aspect, bijvoorbeeld op deze plaat in ‘My Church’. Ik sta open voor discussie over dit onderwerp en ik vind dat het binnen de context van een tekst een ruimer inzicht kan geven, zonder zelf gelovig te zijn. Ik heb een aantal vaste rituelen, doch die hebben bijna allemaal een fysiek aspect. Ik doe veel yoga gerelateerde oefeningen onder meer ademhalingstechnieken dit in combinatie met zingen. Ik ben ook nogal rap gestresseerd en sommige van die dagelijkse rituelen zijn een fijne manier om te ontstressen. Naast het fysieke aspect probeer ik stemoefeningen drie keer per dag te doen: in de ochtend, middag en avond om een maximum aan vooruitgang te boeken.’

Als je ziet welk effect godsdiensten op mensen hebben, maak jij je daar dan zorgen over?      

‘Voor mij maakt het niet uit wat iemand gelooft zolang er geen negatieve gevolgen zijn voor andersdenkenden of de wereld in het algemeen. En dat is nu net het probleem met religies. Ik neem als voorbeeld geboortebeperking. Godsdiensten die voorbehoedsmiddelen verbieden begaan een misdaad tegenover de mensheid. Overbevolking heeft zo zijn consequenties. Naast het gebrek aan ruimte om te wonen en leven komt er hongersnood, is er niet genoeg drinkwater, blijven we tonnen afval produceren. Religie zadelt de mensen op met een slecht geweten. Wat eigen en natuurlijk is aan de mens wordt dikwijls als zondig bestempeld. Vooral dan als het gaat over seksualiteit en geslachtsbeleving. Een ontwikkeling die ik als positief ervaar is dat in het deel van de wereld dat de verlichting heeft meegemaakt, de impact van godsdiensten sterk afneemt. Dat neemt niet weg dat je de standaard van universele en morele waarden hoog moet houden, want anders steven je af naar een rechteloze maatschappij en dat kan niet de bedoeling zijn.’

Dit was ik bijna vergeten vragen: je bent van uiterlijk veranderd. Maakt dat deel uit van het ‘Animal’ concept? 

‘Nee, niet echt (lacht). De aanleiding waren de opnames van de ‘Fight Song’ video in IJsland. Ik heb vroeger nooit iets ingrijpends veranderd aan mijn uiterlijk en vond het nu wel passend om eens iets geks te doen voor deze video. Voor de eerste keer dus heb ik mijn haar laten kleuren en na tien jaar mijn baard afgeschoren. In het begin was het een beetje vreemd, maar nu ik eraan begin te wennen vind ik mijn blonde lokken wel mooi. Ik geniet en hou nu ook wel van verandering. Ik ben oud genoeg nu om te beseffen dat veranderen van look geen invloed heeft op wie je bent. Meer zelfvertrouwen zorgt er voor dat je dit kunt doen, gewoon omdat je er zin in hebt.’

Ben je bezorgt over hoe de pers en het publiek gaan reageren op ‘Animal’?

‘De plaat is af en ik ben heel tevreden over het eindresultaat. Wat de reacties ook gaan zijn; zelf kan ik er nu nog weinig aan doen. Toen ik jonger was, was ik de mening toegedaan dat simpele muziek probleemloos was om te maken in tegenstelling tot progressieve, technisch complexe muziek. Maar nu ben ik daar niet meer zo zeker van. Bij eenvoudige muziek heb je niet de mogelijkheid om je te verbergen achter moeilijke akkoorden, wilde tempowisselingen en avant-garde uitspattingen. Als het nu fout klinkt dan kun je niet beweren dat het zo bedoelt is. Ook de teksten moeten goed zijn. Als je gromt en schreeuwt dan hoor je de woorden niet en is het niet zo belangrijk. Maar oké, het is wat het is. Het is anders en dat was ook de bedoeling; om met iets nieuws voor de dag te komen. ‘Animal’ heeft volgens mij meer kans om een ruimer publiek te bereiken omdat het minder extreem is dan de ‘Blackjazz’ albums. Ik sta ook altijd open om in gesprek te gaan, erover te discussiëren en uit te leggen waarom we deze keuzes hebben gemaakt. Commercieel gezien is het interessant, want er wordt over je muziek gepraat. Of het nu positief is of negatief. Ik denk niet dat je mensen kunt bedotten als het gaat over kunstzin. Iedereen heeft recht op een eigen mening en dat is maar goed ook.’