Tomahawk
Ontsnappen Uit De Realiteit Van Alledag
Een ontmoeting tussen Duane Denison (The Jesus Lizard) en Mike Patton (Faith No More) liggen aan de grondslag van het ontstaan van Tomahawk. Hun titelloos debuut verscheen in 2001. Daarna volgden nog ‘Mid Gas’ (2003), ‘Anonymous’ (2007). Voor hun laatste wapenfeit moeten we terug naar 2013 met de release van hun tot nu meest succesvolle album ‘Oddfellows’. Waarom het zeven jaar wachten was op een opvolger, hoe de nieuwe plaat tot stand kwam en nog veel meer vroegen we aan Duane zelf.
Paul Van de gehuchte
EEN BEZETTING DIE TOT DE VERBEELDING SPREEKT
Alle vier de leden zijn bezige jongens die aan verschillende projecten werken. Mike Patton kennen we van Faith No More en is of was daarnaast actief in Fantômas, Mr. Bungle, Lovage, Peeping Tom. Drummer John Stanier maakte naam en faam bij Helmet, maar beroerd ook de drumvellen bij Battles. Andere acts waar hij aan meewerkte zijn Cologne Tape, Crawlpappy en Zon. Bassist Trevor Dunn kwam in 2013 Kevin Rutmanis (Melvins, Cows) vervangen en is een veelgevraagd muzikant die overal opduikt zowel in functie van bij onder meer Mr. Bungle, Fantômas, Erik Friedlander, John Zorn, The Nels Cline Singers of als leider (Trevor Dunn's Trio-Convulsant). Zelf was Duane tijdens de afgelopen jaren op toernee met The Jesus Lizard, overwegend in de VS. Daarnaast heeft hij een vaste baan als bibliothecaris in zijn thuisstad Nashville. Ze noemen hem aldaar de ‘rock librerian’.
Denison is de afgelopen jaren tussendoor altijd blijven schrijven, componeren en opnemen. Wanneer hij dacht genoeg materiaal te hebben verzameld stuurde hij demo’s uit naar zijn kompanen met de vraag of ze zich hier goed bij voelden. De basis was gelegd en de reeële opnames begonnen al een paar jaar geleden voor het uitbreken van de pandemie. Er werd live gemusiceerd in de studio, evenwel nog zonder vocalist Mike Patton. Eenmaal hij op het voorplan moest komen was de uitbraak van covid-19 een feit. Samenkomen was niet meer mogelijk. Gelukkig is de technologie dezer dagen zo geavanceerd dat men probleemloos muziek kan uitwisselen en elkaar de nodige feedback geven. Patton zijn zangpartijen werden opgenomen in San Francisco. De finale afwerking gebeurde dan in Nashville in de studio van producer Paul Allen.
Ondanks alles vonden ze de tijd rijp om de nieuwe songs voor te stellen. Veel mensen werken vandaag van thuis uit. De actieradius buitenshuis is beperkt. De verveling kan dan toeslaan. Dus iets nieuws aanbieden, zij het nu is om te lezen, bekijken of beluisteren, is een optie waar ze gebruik van wilden maken. Daarom dat er niet werd gewacht met de release van ‘Tonic Immobility’.
Naast een soort van samenvatting zijn er ook nieuwe elementen terug te vinden in de twaalf songs op ‘Tonic Immobility’. Er zijn inderdaad referenties naar de vorige vier albums. Er zijn dingen waar je goed in bent en herkenbaar voor wie vertrouwt is met je muziek, dus waarom zou je daar afstand van doen, aldus nog Duane. Je kunt het wel wat bijspijkeren en actualiseren. Voor hem heeft het geen zin om telkens alles over boord te gooien en met iets totaal anders voor de pinnen komen. Tijdens zijn carrière heeft Denison zich een eigen weg gezocht en voor hem komt het er op neer om alles telkens opnieuw nauwkeuriger af te stemmen, je persoonlijke inbreng proberen verfijnen en met mondjesmaat nieuwe facetten toe te voegen.
De titel ‘Tonic Immobility’ betekent letterlijk een status van tijdelijke verlamming veroorzaakt door overmatige stimulatie, waar te veel dingen aan de hand zijn en je letterlijk bevroren bent. Zelf zou ik er nooit zijn achtergekomen. De betekenis die Duane er aan geeft laat je bijna ongemerkt op een andere manier luisteren naar de liedjes. Ze worden ook anders definieert dan voorafgaand aan zijn uitleg.
FLAMENGO, BOSSANOVA EN SPAGHETTI
Net zoals op al hun vorige platen duiken ook hier referenties op naar Latijns-Amerikaanse muziek (Bossanova) en Flamengo. Daarnaast zijn er nog een paar verwijzingen naar spaghetti western soundtracks. Als je in de VS woont dan kom je daar vroeg of laat mee in aanraking. Duane groeide op in een voorstad van Detroit en leerde er Juan Serrano, een bekende Spaanse gitarist kennen. Tijdens zijn laatste schooljaren reed Denison iedere donderdag naar zijn huis om van hem les te krijgen in Flamengo en klassieke gitaar. Lessen die hem als gitarist mee hebben gevormd. Mike Op zijn beurt is een muzikale veelvraat en luistert en staat open voor muziek in al zijn vormen. Daar valt ook filmmuziek onder van Ennio Morricone. Voor Duane bestaat de werkwijze om deze muziek in te kapselen bij Tomahawk door er helemaal anders mee om te gaan dan bijvoorbeeld het geval is bij de Gipsy Kings.
Alle vier de groepsleden zijn al decennia lang actief als muzikant. Elk heeft uiteraard zijn eigen inbreng. Toch bestaat er een soort van hiërarchie binnen Tomahawk. Duane: ‘het voordeel van in verschillende groepen te acteren is dat je ook telkens een andere rol van betekenis kunt spelen. Bijvoorbeeld John Stanier drumt ook in Battles en daar is hij onmiskenbaar één van de leidende figuren, ook als componist. Bij Tomahawk is hij meer een ondersteunende muzikant en daar kan hij zich best in vinden. Als musicus heb je een voorkeur voor één act die gezichtsbepalend is en waar je op gefocust bent. Bij de andere bands sluit je aan omdat je de muziek en/of de medemuzikanten leuk vindt. Je hebt er ook geen probleem mee om aangestuurd te worden. De zin of nood is er niet om telkens een grote verantwoordelijkheid te dragen. Gewoon meedoen geeft bijwijlen eerder voldoening. Zowel John als Trevor weten dat ze gewaardeerd worden. De afgelopen twintig jaar zat er al eens ruis op de onderlinge relaties en er zijn wrijvingen geweest - ook met toenmalig bassist Kevin Rutmanis - en dat hoor je ook, want het uitte zich in de muziek. Maar dat is denk ik eigen aan iedere muziekgroep. ‘A little friction can heaten things up.’
EEN PARALLEL UNIVERSUM
Als rockmuzikant beweegt Duane zich in een parallel universum. Alles wat samenhangt met muziek - het groepsgevoel, het musiceren, repeteren, opnemen, op toernee gaan, optreden - bezit een aparte tijdslijn. Het volgt zijn eigen logica, vertelt zijn bijzondere geschiedenis en kiest een zelf gekozen pad. Waar het eindigt dat zie je dan wel. Er wordt geen rekening gehouden met wat er zich aan de kantlijn afspeelt. Het betekent niet dat Duane zich afzijdig houdt van wat er in de echte wereld gebeurt of niet bezorgt is over het klimaat en hoe we omgaan met onze wereld in het algemeen. Hij heeft er geen behoefte om dergelijke problematiek te vertalen in zijn muziek. Er moet een uitlaatklep zijn om het even achter je te kunnen laten en dat is wat de muziek voor hem doet.
Tonen dat je het met iemand of een gebeurtenis oneens bent hoef je niet altijd om te zetten in een tekst. Een opschrift op een T-shirt zegt soms meer dan een heel betoog afsteken. Heikele thema’s, zoals politiek en klimaat vertalen in liedjesteksten is niet gegeven aan iedereen. Als het over beheersing gaat van energiebronnen of het vinden van alternatieven dan maak je in de muziekbranche geen al te beste beurt. Tijdens een optreden wordt er heel wat elektriciteit verbruikt. De kerosine of benzine die je nodig hebt om te vliegen of te rijden van de ene naar de andere bestemming is ook niet min. De kleedkamers en de concertzaal worden achtergelaten met massa’s afval. Daar iets aan veranderen lijkt Duane meer zinvol dan er teksten over te schrijven. Maar het blijft moeilijk om in korte tijd nieuwe en bruikbare technologieën te ontwikkelen om voor een ommekeer te zorgen in de muziekbranche.
EEN MOOI VOORUITZICHT
In de huidige tijdgeest is het moeilijk om te overleven. Vooral voor jonge artiesten die aan het begin van hun carrière staan. Door de pandemie komt alles plots op de helling te staan. In Nashville bijvoorbeeld is een groot deel van het toerisme afhankelijk van de muziekbusiness. Het jaar rond komen er mensen van overal uit de wereld om er naar allerlei optredens te komen kijken. Ook kleinere clubs en zalen maken deel uit van dit circuit. Dat is nu allemaal verleden tijd. Zelf prijst Duane zich gelukkig dat hij behoort tot een oudere generatie van gevestigde artiesten die zich niet meer zonodig hoeven te bewijzen. De mogelijkheid te krijgen om in deze benarde tijd een nieuwe plaat te maken en het perspectief te hebben dat er muziekliefhebbers zijn die er naar uitkijken en zich het album willen aanschaffen is op zich een mooi vooruitzicht.
