Gang Of Four

En toen bleef er nog maar een over

Zoals bij veel groepen is het verhaal van Gang Of Four er één van vallen en opstaan.

Het in 1976 opgerichte  Engelse equivalent van de Chinese bende van vier decimeerde zichzelf al snel tot een kern duo bestaande uit Jon King en Andy Gill. De twee leken wel een muzikale tweeling en doorzwommen samen vele watertjes. Het nieuws dat zanger Jon King in 2012 Gang Of Four had verlaten kwam dan ook als een verrassing. Andy was echter te bezeten van muziek om er dan ook maar het bijltje bij neer te leggen. Met meer dan vijfendertig jaar ervaring op de teller en neem dan nog de voorname rol die hij had gespeeld als producer daar maar bij, was het voor Gill niet zo moeilijk om een nieuwe bezetting rond zich te verzamelen. Daarbij werden nog enkele gastmuzikanten uitgenodigd die mee het negende Gang Of Four studio album gestalte zouden geven. Dat laatste was een idee dat bij hem al vele jaren sluimerde, maar King zag dat niet helemaal zitten en daarom draaide het altijd op niets uit. Tot nu, maar dan moest wel aan deze twee voorwaarden worden voldaan. Ten eerste, hij wou het niet alleen doen en had nood aan medewerkers of zo je wil handlangers. Ten tweede, er mocht geen link zijn of verwijzing naar het verleden van Gang Of Four. Het moest een weerspiegeling zijn van het nu, een tijdsopname van het heden. Wat ook indirect verwijst naar de titel ‘What Happens Next’. Met deze collectie songs kijkt Andy niet achterom, maar vooruit, de toekomst tegemoet.

Alweer een nieuwe start

Terwijl hij de liedjes schreef had Gill al een paar mensen in gedachten die hem ideaal leken om die nummers in te spelen en in te zingen. Zo kwam hij ook terecht bij zanger John ‘Gaoler’ Sterry. Na een aantal repetities kwam er een soort van finaal toelatingsexamen. Dat bestond uit een live concert waarbij Sterry zich als frontman moest bewijzen. Ee test die hij met vlag en wimpel doorstond. De afgelopen twee jaar heeft Gang Of Four intensief getoerd en opgetreden. John is er meer dan klaar voor om ook de songs die zijn ingezongen door Alison Mosshart, Robbie Furse en Herbert Grönemeyer live te brengen. Als het past in hun respectievelijke schema’s zouden een aantal van de gasten misschien al eens mee aantreden. Bijvoorbeeld gitarist Tomoyasu Hotei zou in Londen van de partij zijn en tijdens sommige concerten in Duitsland verwacht men Herbert op het podium te zien verschijnen. Alison is een bezige bij en naast Gang Of Four actief in nog drie andere bands, dus voor haar wordt het moeilijk, zo niet quasi onmogelijk om ergens present te zijn.

Stranded

Inspiratie voor zijn teksten haalt Gill door om zich heen te kijken. Mensen te observeren, te luisteren naar gesprekken, verhalen en dialogen, boeken te lezen en films te zien. Als hij onderweg is zit hij voortdurend notities te maken. Het is een proces dat door de jaren heen zo is gegroeid. Het is onderdeel gaan uitmaken van zijn bestaan als muzikant. Voor hem is het schrijven van een liedjestekst de normaalste zaak van de wereld.

Tijdens een verblijf ergens in Frankrijk hoorde Andy twee Britten commentaar geven op de manier een man die voorbij wandelde was gekleed. En niet in de fraaiste bewoordingen. Het werd het uitgangspunt voor ‘Stranded’. Het bestaan van (overbodige) luxe, al de verschillende kledingmerken, parfums en andere artikelen en accessoires mag je in vraag stellen. Net als de aspiratie die bestaat om er goed uit te zien en mee te zijn met de nieuwe trends. Later op de luchthaven wandelde hij voorbij al de winkels waar die luxegoederen zijn uitgestald en wat dat voorstelt. Een twee uur durende vliegreis gaf hem voldoende tijd om de tekst van ‘Stranded’ neer te pennen.

Specifiek geluid

Het minste wat je kan zeggen is dat Andy Gill zijn gitaarspel zeer herkenbaar is. Voor het ontwikkelen van een eigen stijl zocht hij inspiratie bij ritmegitarist Steve Cropper. Die maakte in de jaren zestig naam en faam bij Booker T. & The M. G.’s, later bij The Blues Brothers Band en als studio gitarist en producer voor het beroemde Stax label. Daarnaast is er ook nog Wilco Johnson, gitarist bij de Britse band Dr. Feelgood, die zich eveneens een unieke variant van ritmegitaar spelen eigen maakte. Eveneens van groot belang voor Andy was het specifieke groepsgeluid van Velvet Underground, James Brown en Jimi Hendrix, vooral dan het chaotische aspect bestaande uit tonnen feedback en andere effecten. 

Een niet zo grote verzameling gitaren

Naast zijn vertrouwde Fender Stratocaster telt de collectie van Andy Gill een semi akoestische Fender Telecaster Thinline, een Gibson 335 waar hij wel een boontje voor heeft, maar die hij minder gebruikt dan zijn Strat. Tot slot heeft hij nog een Magneto. Ziet eruit als een Stratocaster, maar heeft een ‘high-output pickup’, een bijzonder kenmerk dat hij naar waarde weet te schatten.

Zijn stempel drukken

In Gang Of Four bepaalt Gill de spelregels, maar ook als producer laat hij zich gelden. Hij is niet het soort producer die zich beperkt tot het geluidstechnische en alleen maar de opnames in goede banen leidt. Andy brengt zelf ideeën aan en probeert nauw samen te werken met de artiest in kwestie. Soms is dit erg ingrijpend. Het kan bijvoorbeeld de structuur van een song helemaal veranderen. Voorafgaand aan het opnameproces zijn er gesprekken gepland. Wat zijn de verwachtingen van beide partijen en hoe gaan die op elkaar worden afgestemd? Er wordt ook eerst geluisterd naar de muziek met bijbehorende commentaar en pas achteraf wordt er beslist of men met elkaar in zee gaat of niet.

Bijna zestig

Andy is negenenvijftig jaar, maar denkt nog niet aan ophouden. Hij kan zich een leven zonder Gang Of Four of helemaal zonder muziek nauwelijks voorstellen. Een groot aantal producers en muzikanten zijn veel ouder en die blijven toch ook actief? Het interessante aan Gang Of Four is dat na al die jaren, er nog altijd een publiek bestaat dat zich aangetrokken voelt en de muziek van muziek van Gang Of Four weet te waarderen. Fysiek voelt hij zich nog altijd topfit, dus er niets wat hem in de weg staat om nog een hele tijd door te gaan met muziek maken. Mocht hij niet in muziek business zijn terecht gekomen dan was hij waarschijnlijk architect geworden of iets begonnen in de kunstsector.

Dagelijks ritueel

Elke dag ziet er anders uit. Hoe zijn dagindeling er zal uitzien hangt af van met welk project hij bezig is. Slechts één gebruik blijft altijd hetzelfde: het nuttigen in de ochtend van drie koppen thee. De laatste weken stonden er vooral veel interviews op de planning. En verder is hij bezig met de voorbereidingen van de Amerikaanse tournee die op 3 maart van start gaat in Washington D. C. Veel tijd voor hobby’s of uitstapjes blijft er niet over. Bijna elke dag komt muziek op een of andere manier om de hoek kijken. Andy houdt van koken, dus af en toe vind je hem wel terug in de keuken waar hij staat te kokerellen.

The Red Devils

Gill is een grote voetbalfan en een tamelijk hevig supporter van Manchester United. Hij probeert elke wedstrijd te zien. Dit seizoen loopt het niet zo lekker en daar zijn verschillende oorzaken voor. Zo kreeg Louis Van Gaal, de nieuwe trainer onmiddellijk carte blanche om nieuwe en dure spelers aan te trekken, maar dat levert voorlopig niet het gewenste resultaat op. En laat dat laatste nu net zijn waar iedereen naar snakt. In het voetbal krijg je geen jaren meer de tijd om een ploeg uit te bouwen. De eigenaars en in mindere mate ook de supporters verwachten meteen een hoog rendement van de gedane investeringen. Radamel Falcao doet momenteel niet waarvoor hij is aangetrokken: veel doelpunten scoren. Volgens Andy wordt het ook het jaar niet van Adnan Januzaj. Die gaat teveel voor eigen succes en hij zou meer oog moeten hebben voor ploegmaten die in een betere scoringspositie staan. Dat bijvoorbeeld Danny Welbeck, die hij niet echt graag zag spelen, vertrok naar Arsenal, daar is hij dan weer niet rouwig om. Toch hoopt hij nog dat Man U de vierde plaats haalt, want die heeft recht op een stek in de Champions League.

Hoogte- en laagtepunten

Hij kijkt alvast uit naar de release van ‘What Happens Next’. Tot nu toe is de berichtgeving overwegend positief en dat stemt Andy hoopvol. Hoogtepunten in de carrière van Gang Of Four blijven toch de eerste twee langspelers: ‘Entertainment!’ en ‘Solid Gold’. Tijdens de periode van ‘Hard’ liep er veel verkeerd. Slecht management, verkeerde keuze van producer, niet nakomen van afspraken, zowat alles wat fout kon lopen ging mis. Na de eerste split in ‘83  had Gill enige tijd nodig om voor zichzelf uit te maken hoe het verder moest. Dat was duidelijk een moeilijke periode voor hem. Als producer steken twee albums boven de rest uit. Het debuut van Red Hot Chili Peppers in 1984 en Michael Hutchence zijn enige soloplaat uitgebracht in 1999. Vooral die laatste is hij erg trots op.